Alles stroomt
Niets blijft hetzelfde. Een beeldende zin in deze betekenis is dat je ‘niet twee keer in dezelfde rivier kunt stappen’ (Plato).
Overbekend.
En toch.
Toen ik deze dagen in de bloembak doende was, het groen uitkrabbend dat koppig tegen sneeuw en vorst heen groeit, elke winter opnieuw, vroeg ik me af hoe je dit kunt opvatten.
Inderdaad blijft niets gelijk, alles wat leeft is vergankelijk dus veranderlijk maar in een andere vorm komt alles weer terug. Hernieuwen noem ik geen echte verandering. Ook de genetisch gemanipuleerde planten en dieren blijven herkenbaar. Een koe blijft een koe, gras is gras, water is water. Vermomd in andere vormen of kleuren maar blijvend graasdier, bodembedekker en stromend.
We veranderen met de eeuwen, invloeden van klimaten zullen meespelen, kortom: de tand des tijds doet zijn best, dat snap ik allemaal maar uiteindelijk zijn we nog steeds mensen en leven nog steeds in bos-water-vlakland-zand.
Weliswaar gegroeid in kennis en gedrag maar niet wezenlijk anders.
–
Misschien begrijp ik de kern van de uitspraak niet.
=
filosofie
‘Over gewoonte en opvoeding’
Hoofdstuk uit een essaybundeltje van Francis_Bacon_ waarin hij stelt:
Hier is over nagedacht, bewonderde ik. Tot ik verder las.
Hij had het hier beter bij kunnen laten.
Hij predikt voornamelijk ten voordele van de gewoonte. Lijdende veroordeelden, Spartanen, boetedoende monniken, allen zijn gehard door de aangeleerde gewoonte niet te klagen. Macht der gewoonte. Prima.
Maar dat het samenspel van neiging, omgeving en gewoonte genuanceerder is en vaak moeilijk te sturen in de opvoeding, daarover rept hij niet.
Een gedachte als vaststaand feit de wereld in slingeren
En dan zegt hij ook nog dit:
Het zoveelste staaltje filosofie dat niet meer voorstelt dan wat moeder ons voorhield: ‘Gedraag je!’
=
Vraagje
Bestaan we echt of denken we dat maar?
–
Dit vraag ik me vaak af en ik weet het nog steeds niet.
–
Filosofie, vereenvoudigd

Montaigne beseft niet dat hij hier precies hetzelfde doet als die ontwikkelde mensen.
Hij voert één man op, observeert hem zorgvuldig en rekent diens eenvoudige oordeel tot een standaardgedachte van het ongeletterde volk. Daartoe verhult hij hun eigenschappen.
Wil hij de denker uithangen?
De afstand tussen geleerden en ongeletterden is in dat geval te groot om elkaar te beoordelen.
–
Wat moet je er mee.
Dan kom je diepzinnige gedachten tegen. Soms verstandige. (Bacon_)
Maar ook uitspraken waarvan je denkt: dat zei mijn moeder ook al.
–